2Baht.com พามาดูแหล่งท่องเที่ยว Unseen เชียงราย แปลกใหม่ไม่ซ้ำใครกับ “ตลาดนัดวัวควาย” (หรือ “กาดนัด” ถ้าเรียกตามภาษาเหนือ) ที่เกษตรกรและผู้เลี้ยงปศุสัตว์ในพื้นที่จะนำวัว-ควาย-โค-กระบือ ใส่รถกระบะ-รถบรรทุกมาซื้อขายแลกเปลี่ยนกันเป็นประจำทุกสัปดาห์
ตลาดนัดวัวควายเปิดมาแล้วประมาณ 10 ปี โดยจะเปิดเฉพาะวันอาทิตย์เพียงวันเดียวเท่านั้น ถ้าอยากมาดูต้องมาเช้าๆๆๆ ตลาดจะเริ่มประมาณตีห้า แต่ควรมาถึงประมาณไม่เกิน 7:30 แสงจะกำลังสวย อากาศยังเย็นสบาย ถ้ามาสายๆ หน่อยพ่อค้าวัวจะเริ่มกลับบ้านกันแล้ว บรรยากาศอาจไม่คึกคักเท่าที่ควร
แผนที่และการเดินทาง
อัพเดตแผนที่ใหม่ เมื่อ ธ.ค. 59 ตลาดนัดวัวควายได้ย้ายจาก อ.แม่ลาว ระหว่างทางจากเชียงรายไปเชียงใหม่ ไปที่ บ้านสองแคว ต.ธารทอง อ.พาน จ.เชียงราย
ทางเข้ามี 2 ทาง ดังแผนที่ด้านล่าง
เส้นทางที่ 1 ซอยวัดสองแคว : จากตัวเมืองเชียงรายขับรถตรงไปผ่านสามแยกปากทางแม่สรวย เลยปากทางแม่สรวยมานิดเดียว ประมาณ 1 กม. ผ่านสำนักงานการศึกษาประถมศึกษาเชียงรายเขตสอง จะเห็นป้ายวัดสองแคว อยู่ซ้ายมือ ด้านล่างมีป้ายสีแดงเขียนว่า “ตลาดวัว วันอาทิตย์” เลี้ยวเข้าไปตามทาง จะผ่านทุ่งนา เขา ต้นไม้วิวสวยมาก (ระยะทางจากปากทางแม่สรวยมาตลาด 4.6 กม.)
เส้นทางที่ 2 ซอยวัดถ้ำพระบำเพ็ญบุญ : จากตัวเมืองเชียงรายขับรถตรงไปผ่านสามแยกปากทางแม่สรวย มุ่งตรงไปทาง อ.พาน เจอสะพานแม่น้ำลาว พอข้ามสะพานแล้วจะเห็นป้ายทางเข้าซอยวัดถ้ำพระบำเพ็ญบุญ ตรงมาตามทางเลย (ระยะทางจากปากทางแม่สรวยมาตลาด 7.5 กม.) – กรณีที่มาจาก อ.พาน ให้ยูเทิร์นใต้สะพานแม่น้ำลาว
ตลาดนัดวัวควาย มีอะไรดูบ้าง?
ตลาดนัดวัวควายเป็นลานดินโล่งๆ พร้อมคอกวัวคอกควายจำนวนหนึ่ง สิ่งที่พบก็แน่นอนว่าย่อมเป็นวัวและควาย แต่ที่น่าตระหนกตกใจคือ “จำนวน” ของวัวและควายที่นำมาซื้อขายแลกเปลี่ยน รวมถึงจำนวนคนซื้อขายที่เยอะมากอย่างไม่น่าเชื่อ
ทีมงาน 2Baht ไปถึงตลาดนัดประมาณช่วงก่อน 8 โมงเช้าเล็กน้อย การจอดรถสามารถจอดได้ในตลาดนัดเลย (ช่วงหน้าฝนแนะนำให้จอดริมถนนอาจจะดีกว่า เพราะเต็มไปด้วยโคลน) เราก็พบกับเพิงจำนวนหนึ่งและรถยนต์จำนวนมากมาชุมนุมกัน
รถกระบะจำนวนมาก (และรถบรรทุกอีกไม่น้อย) พร้อมคอกวัวควายบนหลังกระบะ จอดเรียงกันเต็มไปหมด ทุกคนมาด้วยเหตุผลเดียวกันคือเอาวัวควายมาขาย หรือไม่ก็มาซื้อ!
เดินเข้ามาดูใกล้ๆ ก็เจอน้องวัวและน้องควายยืนอยู่เต็มไปหมด บ้างก็ถูกผูกไว้กับหลักหรือต้นไม้ บ้างก็ถูกไว้กับรถ บ้างก็อยู่ในคอก
วัวข้างรถ
วัวบนรถ
พวกนี้อยู่หน้าคอก
ชุดนี้อยู่ในคอก
วัวควายเหล่านี้เป็นสัตว์ที่เกษตรกรในแถบเชียงราย-พะเยา เลี้ยงเอาไว้แล้วนำมาขาย ส่วนใหญ่นำไปเชือดเป็นเนื้อสัตว์ แต่ก็มีบางส่วนที่ถูกนำไปเป็นพ่อพันธุ์หรือเลี้ยงไว้ใช้อย่างอื่น สอบถามราคาแล้วตัวนึงอยู่ประมาณ 3-4 หมื่นบาทขึ้นไป
ส่วนใหญ่สัตว์ที่นำมาขายคือวัว แต่ก็มีควายบ้างเหมือนกัน โดยควายจะถูกนำไปยืนอยู่ด้านท้ายตลาดให้เป็นสัดส่วน
สิ่งที่เยอะไม่แพ้วัวและควายคือพี่ๆ เกษตรกรผู้เลี้ยงปศุสัตว์ ทุกคนมาในยูนิฟอร์มใกล้เคียงกันคือกางเกงยีนส์ รองเท้าบูตหรือผ้าใบ ใส่หมวกปีกกว้างหรือหมวกไหมพรม (ตอนเช้าๆ มันหนาวนะ) ให้อารมณ์คาวบอยสุดๆ
เห็นแต่งตัวปอนๆ ขับกระบะโทรมๆ แบบนี้ไม่ใช่กระจอกนะครับ เกือบทุกคนมีดีกรีเป็นเจ้าของไร่ กำนันผู้ใหญ่บ้าน พ่อเลี้ยง กันทั้งนั้น แถมการซื้อขายวัวควายทั้งหมดทำด้วยเงินสด เวลาควักเงินจ่ายกันที แบงค์พันเป็นฟ่อนๆ
พี่ๆ พวกนี้มาซื้อขายที่นี่กันทุกสัปดาห์จนกลายเป็นความคุ้นชินไปแล้ว เปรียบได้กับสมาคมสุภาพบุรุษ (gentlemen’s club) ที่ต้องมาสังสรรค์ปาร์ตี้ แลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารกันทุกเช้าวันอาทิตย์ บางคนไม่มีวัวควายมาขายก็ยังมา เพื่อมาเข้าสังคมนั่นเอง
ระหว่างที่เราไปเที่ยวเป็นเวลา 2 ชั่วโมงก็จะเห็นพี่ๆ พวกนี้ไม่ทำอะไร ยืนนิ่งๆ เก๊กกันหล่อๆ คุยกันไปมา
เบื่อๆ ก็เดินไปดูวัวควายของตัวเองบ้างเล็กน้อย เท่มิใช่หยอก
ช่วงเช้าอากาศค่อนข้างหนาว คนก็หนาว วัวก็หนาว จึงมีการก่อไฟเพื่อให้ความอบอุ่นด้วย เสียดายว่าเรามาไม่ทันการก่อไฟเพื่อให้ความอบอุ่นกับวัว เหลือแต่กองไฟที่ดับแล้ว มีแต่ควันและขี้เถ้าเท่านั้น
ใครหิวก็มีชากาแฟบริการ รวมถึงไส้กรอกอีสานย่างเอาไว้รองท้อง ห้องน้ำมีบริการฟรี ไม่ต้องเสียสตางค์
เมื่อเลือกวัวหรือควายที่ต้องการ มีรูปพรรณสัณฐานเหมาะสม ตกลงราคาเรียบร้อยก็ได้เวลาต้อนขึ้นรถ โดยผู้ซื้อจะนำรถกระบะมาเทียบกับเนินดินเพื่อให้วัวควายเดินขึ้นรถ ในกรณีที่วัวหรือควายไม่ยอมขึ้นรถก็ต้องใช้วิธีบีบบังคับ เช่น ตี ช็อตไฟฟ้า หรือ หักหาง (ฟังดูโหดร้ายนิดหน่อยนะ)
น้องวัวขึ้นรถแล้ว พร้อมเดินทาง
ตลาดนัดจะออกเอกสารให้เป็นหลักฐานว่าซื้อขายกันถูกต้อง เพื่อว่าระหว่างทางเจอด่านตรวจจะได้แสดงให้ดูว่าเป็นวัวควายที่ซื้อมาจริง ไม่ได้แอบขโมยใส่รถมา
คุณเมย์ ลูกสาวเจ้าของตลาดจะเป็นคนตรวจสอบวัวควายที่บรรทุกมาในรถตอนขาออกจากตลาด พร้อมออกเอกสารให้ (ตอนขาเข้าไม่ตรวจ ตรวจตอนขาออกอย่างเดียว)
ตลาดอาจดูบ้านๆ แต่เช็คจำนวนวัวควายกันอย่างละเอียด มีมาตรฐาน
ด้านหน้าตลาดยังมีร้านขายอุปกรณ์เกี่ยวกับวัวควาย เช่น เชือก ผ้ายาง กระดิ่ง มีด กรรไกร ยา วิตามิน รวมถึงของชำทั่วไปด้วย
เชือก เป็นสิ่งสำคัญอันดับต้นๆ ของการเลี้ยงวัวควาย ใครเตรียมมาไม่พอหรือลืม ก็มีให้ซื้อหากันสะดวกๆ หน้าตลาดเลย
อุปกรณ์ที่จำเป็นต่อการเกษตรและปศุสัตว์ มีด คีม กรรไกร
ก้อนๆ พวกนี้คือยาและวิตามินของวัวควายครับ ผูกไว้ต้นไม้ให้วัวค่อยๆ เลียไปเรื่อยๆ
ข้าวซอยแม่สาย ของอร่อยหน้าตลาดนัด (แห่งเดิม)
หมายเหตุ : ร้านข้าวซอยแม่สาย ไม่ได้ย้ายไปตามตลาดนัดแห่งใหม่ หากท่านใดสนใจยังอุดหนุนได้ที่ทำเลเดิม ตั้งอยู่ระหว่างทางจากเชียงรายไปเชียงใหม่ อาหารหลักของร้านนี้คือ “ข้าวซอย” มีทั้งเนื้อและไก่ รวมถึงข้าวขาหมูและอาหารตามสั่ง
ร้านนี้เปิดให้บริการทุกวันนะครับ ส่วนตลาดเปิดเฉพาะวันอาทิตย์เท่านั้น
บรรยากาศในร้านก็สบายๆ โปร่งโล่ง ตกแต่งเป็นไม้ทั้งหมดเข้ากับคอนเซ็ปต์คาวบอย (คาวบอยเลยมานั่งโจ้ข้าวซอยกันใหญ่เลย ตามภาพ)
ทีมงาน 2Baht เลยอุดหนุนร้านนี้กับเขาด้วย เริ่มจาก “ข้าวขาหมู” รสชาติอ่อนไปนิดนึง แต่ผักกาดดองอร่อยมาก เป็นผักกาดดองแบบเผ็ดที่ต่างจากผักกาดดองมาตรฐาน
ทีเด็ดอยู่ที่ข้าวซอย ตามชื่อร้านเลย รสชาติเข้มข้นเด็ดดวง ใครชอบข้าวซอยเผ็ดๆ รสชาติเข้มๆ น้ำข้นๆ มาร้านนี้ไม่มีผิดหวัง
คุณเมย์ ลูกสาวเจ้าของตลาด อธิบายว่าการเลี้ยงวัวควายเป็นอาชีพที่ได้กำไรเยอะ และกาดนัดวัวควายเป็นศูนย์กลางการแลกเปลี่ยนซื้อขายสำหรับผู้เลี้ยงในพื้นที่ ดังนั้นก็ขอฝากถึงคุณผู้อ่านและผู้สนใจว่าช่วยกันเลี้ยงวัวควายกันเยอะๆ อนุรักษ์ไว้บ้างอย่าเอาไปกินหมด เพราะมันโตยาก
