โจ๊ก (congee) อาหารเช้าที่เราอาจจะคุ้นเคยกันดี ถือเป็นอาหารจีนที่นิยมมากในแถบเอเชีย และยังเป็นอาหารเช้าแบบดั้งเดิมของคนฮ่องกงด้วยเช่นกัน
โจ๊กในฐานะอาหารเช้าของฮ่องกง
congee มีรากศัพท์มาจากภาษาทมิฬ கஞ்சி (kanji) ซึ่งแปลว่าน้ำที่ได้มาจากการปรุงจากข้าวสุก คำนี้เข้าสู่ภาษาอังกฤษพร้อมกับการเข้ามาของจักรวรรดินิยม แต่ตัววัฒนธรรมนั้นเริ่มต้นจากจีน Book of Zhou (周書/周书) ซึ่งเป็นหนังสือบันทึกประวัติศาสตร์ที่เขียนขึ้นในราชวงศ์ถัง เป็นหนึ่งในบันทึกแรกๆ ที่ระบุว่า จักรพรรดิ์ของจีนมีการทานโจ๊กพร้อมกับธัญพืชเป็นอาหาร
โจ๊ก (รวมถึงอาหารใกล้เคียงอย่างข้าวต้ม) เป็นอาหารที่แพร่กระจายไปทั่วเอเชีย มีทั้งพม่า มาเลเซีย เขมร เวียดนาม ไทย ญี่ปุ่น อินโดนีเซีย และประเทศอื่นๆ อีกจำนวนหนึ่ง รวมไปถึงแพร่กลับไปยังยุโรปด้วย โดยเป็นหนึ่งในอาหารของโปรตุเกสที่มีชื่อว่า “Canja de galinha” ด้วยเช่นกัน
เครื่องสำหรับโจ๊กของจีนขั้นพื้นฐานจะประกอบไปด้วย ไข่เป็ดเค็ม ผักเสฉวนดอง (Zha cai) ผักกาดหอม น้ำปลา หน่อไม้ เต้าหู้ยี้ หมี่กึง (แป้งที่กินแทนเนื้อสัตว์เวลาถึงหน้าเทศกาลเจ) หมูหยอง อิ่วจาก๊วย ยืนพื้น พร้อมกับเนื้อสัตว์ หรือไม่ก็ไข่เยี่ยวม้า
สำหรับคนฮ่องกง โจ๊กถือเป็นหนึ่งในอาหารเช้าที่ขาดไปไม่ได้ เช่นเดียวกับที่อื่นๆ ในประเทศจีน อย่างไรก็ตามความแตกต่างคงเป็นเรื่องของรสชาติและของที่ใส่เป็นหลักซึ่งในฮ่องกงเองหนักไปทางของทะเล ที่จะทานคู่กับอิ่วจาก๊วยนั่นเอง
รู้จักกับ Sang Kee Congee Shop
เมื่อพูดถึงโจ๊กฮ่องกง คนไทยหลายคนอาจจะนึกถึงร้านยอดนิยมอย่าง Nathan Noodle & Congee แต่ถ้าถามคนท้องถิ่น หนึ่งในคำตอบที่อาจจะได้ยินอย่างชัดๆ คือ Sang Kee ที่ถือเป็นหนึ่งในตำนานของร้านโจ๊กฮ่องกง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยามเช้า ไม่แพ้ Lin Heung เลยทีเดียว
Sang Kee แต่เดิมเป็นร้านขายโจ๊กแบบหายเร่แผงลอย (แบบเดียวกับบะหมี่รถเข็น Chin Sik) ก่อนที่ในช่วงปี 1980 ที่รัฐบาลของฮ่องกงเริ่มจัดการกับร้านอาหารแบบหาบเร่แผงลอย พร้อมกับการสร้างรถไฟฟ้าใต้ดิน ทำให้ Sang Kee ต้องย้ายขึ้นมาเป็นร้าน ปัจจุบันตั้งอยู่ที่ Burd Street ย่าน Sheung Wan ขณะที่ร้านอื่นๆ ย้ายขึ้นไปอยู่ตามศูนย์อาหารของเทศบาลเมือง
เหตุผลที่ Sang Kee กลายเป็นร้านโจ๊กขายดี อยู่ตรงที่ว่าเป็นร้านที่ยังคงรักษาเอกลักษณ์ของโจ๊กจากมณฑลกวางตุ้ง (กวางโจว) เอาไว้ได้อย่างครบถ้วน และยังเปิดตั้งแต่เช้า ซึ่งส่วนมากร้านอาหารในฮ่องกงมักจะเปิดสายๆ ทำให้กลายเป็นจุดอาหารเช้าที่สำคัญของฮ่องกงนั่นเอง
Sang Kee เป็นร้านที่ไม่มีสาขา แต่ด้วยความนิยมทำให้ร้านต้องแยกกระจายออกเป็น 3 ร้าน ในบริเวณใกล้เคียงกัน และมีบางร้านที่ขายเฉพาะทาง เช่น ก๋วยเตี๋ยวปลาเป็นต้น ทำให้ร้านที่ขายเฉพาะโจ๊ก ซึ่งถือเป็นของดั้งเดิมจริงๆ มีเพียง 2 ที่ คือร้านตรงหัวมุม และร้านตรงที่ตั้งเดิม (ห่างกันในระดับ 8-10 ก้าวเดิน) ซึ่งในครั้งนี้จะไปที่ร้านตรงหัวมุมที่เป็นตำแหน่งใหม่ครับ
รีวิวโจ๊ก
เมื่อแรกเข้าไปสั่ง พนักงานที่พูดภาษาอังกฤษได้จะมีน้อยมาก ดังนั้นขอให้เตรียมใจไปล่วงหน้าว่าเราอาจจะได้รับการดูแลไม่ดีเท่าที่ควร อย่างไรก็ตามที่ร้านมีเมนูภาษาอังกฤษตามด้านล่างนี้ ซึ่งถือว่าสะดวกระดับหนึ่ง ส่วนราคาถือว่าค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับร้านอื่นๆ
ของขึ้นชื่อของ Sang Kee จะเป็นเมนูโจ๊กปลาและของทะเลเป็นหลัก แต่ในรีวิวนี้ทีมงาน 2baht ตัดสินใจเลือก โจ๊กเนื้อสไลซ์และลูกชิ้นเนื้อวัว (46 HKD) พร้อมกับเครื่องดื่ม ชามะนาวเย็น (15 HKD) เพราะตอนนั้นอากาศร้อนพอสมควร
เหตุผลในการเลือกโจ๊กเนื้อสไลซ์และลูกชิ้นวัว เพราะถือเป็นโจ๊กขั้นพื้นฐานที่ทุกร้านในฮ่องกงจะต้องมี และเป็นเมนูวัดระดับฝีมือกันพอสมควร ใช้เวลาไม่นานนักก็มาถึงโต๊ะ พบว่าโจ๊กที่ใส่มาในชาม (ไม่ควรเรียกว่าถ้วย) มีขนาดใหญ่มากกว่าที่คิดมาก กินที อิ่มจุกยาวไปถึงเที่ยง
เริ่มต้นที่ ชามะนาวเย็น เสียก่อน ต้องบอกว่าชามะนาวฮ่องกงนั้นไม่เหมือนกับของไทย เพราะความหวานของชามะนาวฮ่องกงนั้นอ่อนกว่าไทยเยอะมาก ซึ่งถูกจริตเป็นอย่างมาก แต่สำคัญที่สุดคือสัมผัสได้ว่าเป็นชาที่สดใหม่ กลิ่นหอมชัดเจน ใช้น้ำตาลกรวดใส่ลงไปตอนต้ม เพราะความหวานไม่แสบคอและไม่ไปกองกันที่โคนลิ้นแบบน้ำตาลทรายปกติ แต่เคลือบทั่วลิ้น รวมถึงมะนาวที่เป็นมะนาวสด ทำให้รสชาติไม่เป็นชามะนาวประดิษฐ์แบบบ้านเรา มีความเป็นมะนาวแฝงเอาไว้เบื้องหลังอย่างนุ่มนวล
ความรู้สึกที่สำคัญที่สุด คงเป็นว่ากินแล้วสดชื่น ปลดเปลื้องความร้อนของเกาะฮ่องกงช่วงกรกฎาคมไปจนหมดสิ้น (ฮา)
จากนั้นก็ถึงคิวของ โจ๊กเนื้อสไลซ์และลูกชิ้นเนื้อวัว ซึ่งถือเป็นพระเอกของการรีวิวนี้ ซึ่งจะมาพร้อมกับ “ต้นหอมสไลซ์ที่แช่อยู่ในซีอิ๊ว” ซึ่งอาจถือว่าเป็นของแปลกสำหรับคนไทย แต่ถือเป็นปกติของที่นี่
เหตุผลที่ต้องทำเช่นนี้ เพราะซีอิ๊วปกติมักจะมีกลิ่นหลงเหลือจากการหมักเล็กน้อย (ใครเคยลองชิมซีอิ๊วเปล่าๆ อาจจะพอเข้าใจอยู่บ้าง) การใส่หอมลงไป นอกจากจะทำให้กลิ่นเหล่านั้นหมดไป และเป็นการเสริมความสดให้กับตัวซีอิ๊วแล้ว ยังเพิ่มมิติของรสชาติที่ไม่ใช่แต่เค็มอย่างเดียวด้วย และการสไลซ์บางๆ แบบนี้ ทำให้ตัวต้นหอมสัมผัสกับซีอิ้วเต็มที่ เวลาทานกับโจ๊กจะจึงปล่อยรสชาติออกมาทุกอณู ถือเป็นเคล็ดลับอันหนึ่งในการเพิ่มรสชาติสำหรับคนที่เบื่อโจ๊กยามเช้าที่มีแต่ซีอิ๊วธรรมดาๆ
ตัวโจ๊กอาจจะถือว่าค่อนข้างจืดสำหรับคนไทย แต่กับทีมงานแล้วถือว่ารสชาติกลมกล่อม ตัวน้ำซุปที่ต้มกับโจ๊กให้รสชาติไม่จัดจ้านมากนัก ค่อนไปทางหวานอมเค็ม ถือเป็นการดึงรสชาติจากตัววัตถุดิบออกมาแสดงอย่างเต็มที่ และถ้ากินคู่กับซีอิ้วต้นหอม ก็จะลงตัวพอดิบพอดี มีความสดชื่น
น้ำซุปที่ทำโจ๊ก ทำมาจากเนื้อหมูส่วนเนื้อแดงติดกระดูก (มีไขมันน้อยมาก) พร้อมกับกังป๋วย หรือหอยเชลล์แห้ง ที่เคี่ยวนานถึง 4 ชั่วโมง ทำให้รสชาติไม่รุนแรงและไม่มันมาก แต่แฝงเอาไว้ด้วยความกลมกล่อมและทำหน้าที่เหมือนดนตรีบรรเลงเบื้องหลัง ขับกล่อมและโอบอุ้มให้วัตถุดิบเบื้องหน้าแสดงตัวเต็มที่
เหตุผลหนึ่งที่ทำให้ตัวโจ๊กล้วนๆ รสชาติไม่จัดจ้านมากนัก อยู่ที่เหตุผลของคู่พี่น้องเจ้าของร้าน ที่เคยให้สัมภาษณ์กับหนังสือพิมพ์ South China Morning Post ที่ระบุว่าต้องการให้วัตถุดิบแสดงความโดดเด่นออกมา อีกอย่างก็คือ การใช้ซอสหรือปรุงรสชาติจัดๆ เพื่อกลบความไม่สดของวัตถุดิบ แทบจะเป็นไปไม่ได้เลยกับอาหารประเภทโจ๊กนั่นเอง
ตัวลูกชิ้นในโจ๊ก ต้องบอกว่าขนาดเขื่องและโตมากกว่าของไทยเรามากพอสมควร (ในชามน่าจะมีสัก 5-6 ชิ้น เห็นจะได้) ความเด้งต้องบอกว่าอร่อยสมคำร่ำลือ รสชาติเค็มพอดี เคี้ยวอร่อยเพลินและสนุกมาก ส่วนเรื่องความสดต้องบอกว่าเยี่ยมยอด ไม่มีที่ติ
ตัวเนื้อสไลซ์ในโจ๊ก ตอนแรกที่มาจะติดออกชมพูอยู่ อาจจะไม่ชินสำหรับคนไทย แต่นั่นเพราะว่าเพิ่งเสิร์ฟครับ ถ้าทิ้งไว้ในตัวโจ๊กพักหนึ่ง ความร้อนที่มาจากตัวโจ๊กจะทำให้ตัวเนื้อสุกอย่างทั่วถึง และไม่ต้มไว้พร้อมๆ กับโจ๊ก เพราะจะทำให้เนื้อมีความเหนียวนั่นเอง
เรื่องของรสชาติต้องบอกว่าทางร้านขายความสดเป็นหลัก เนื้อวัวที่ได้จึงสดใหม่สมกับเป็นร้านโจ๊ก แต่สำคัญกว่านั้นคือความหนาและความเหนียวที่ต้องบอกว่าพอดี ไม่เหนียวจนเกินไป เคี้ยวง่ายกว่าที่คิดมากทีเดียว
โดยภาพรวมต้องถือว่า Sang Kee ทำโจ๊กได้ดีสมคำร่ำลือ จุดที่อาจจะต้องติคือเรื่องของราคาที่ค่อนข้างสูงกว่าปกติเล็กน้อย แต่แลกกับที่ได้ก็อาจจะพอให้อภัยได้บ้าง ส่วนเรื่องบริการและอื่นๆ ไม่ต่างจากร้านฮ่องกงทั่วไป ถือว่าหากตื่นตอนเช้าแล้วไม่รู้ว่าจะฝากท้องที่ไหน Sang Kee เป็นหนึ่งในร้านที่ดีและแนะนำในอันดับต้นๆ
ที่ตั้งและการเดินทาง
- ที่อยู่ G/F (ชั้นล่าง) เลขที่ 7-9 Burd Street, Sheung Wan ฮ่องกง
- หมายเลขโทรศัพท์ 2541 1099
- เปิดทุกวัน เวลา 6:30 – 21:00 น.
- การเดินทาง
- จากสถานี MTR Sheung Wan โดยใช้รถไฟฟ้าใต้ดินสาย Island Line (สีฟ้า) ใช้ทางออกหมายเลข A2 แล้วเดินไปทางถนน Hillier Street ผ่าน Wing Lok Street และ Bonham Strand ร้านจะอยู่ทางด้านซ้ายมือ
- ถ้าพักอยู่แถบ Central ให้เดินมาทาง Wellington Street จนสุดสาย เลี้ยวเข้า Jervois Street แล้ววกเข้า Hillier Street ครับ